Op de begraafplaats van Rustenburg stond een monument ter herdenking van de Slag bij Rustenburg.
Het is vernield, net als de urnenmuur.
Op de website van de Stichting van de Vrienden van de Stompe Toren staat het verhaal van de slag.
Aan het eind van de Tweede Wereldoorlog was de behoefte aan wapens en munitie voor het verzet steeds meer toegenomen. West-Friesland was in de winter 1944-1945 een bruikbaar gebied voor het droppen van wapens. Een priester-student uit de omgeving van Spanbroek had onder de verzetsnaam “de Cat” een netwerk van afwerpterreinen opgezet.
Tot deze terreinen behoorde de kleine polder Wogmeer, waar in het “rietbos van Ome Janus” stukken werden platgemaaid die door de Engelse radio met codenamen als “Martini” en “Medan” werden aangeduid.
In de nacht van 10 en 11 oktober 1944 zijn 12 verzetsmensen na zo’n dropping in de Wogmeer door verraad in een val gelopen.
Aan de voet van de dijk ontstond een hevig vuurgevecht tussen de verzetsgroep en Duitse militairen.
Gerard Veldman kwam daarbij ter plekke om, een tweede man viel gewond in handen van de Duitsers. De anderen wisten nog te vluchten naar een boerderij in de Schermer maar werden daar gevonden en direct neergeschoten. De boerderij aan de Zuidervaart, “Houtlust”, werd door de Duitsers in brand gestoken. Deze gebeurtenis staat bekend als “de slag bij Rustenburg” en was direct aanleiding om de droppings te verplaatsen naar de Wieringermeer.
(..)
De namen van de omgekomen verzetshelden zijn : Dirk de Boer DZ, Piet de Boer, Johannes de Jong, Piet Koning, Floor Niele, Johannes de Reus, Siem Spierenburg, Gerard Veldman, Jacob Wagenaar, Piet Wagenaar, Jan Walter, Rein Witteveen en Frans van der Zeijden.
Aan de zijkant van de kerk hangt een aparte herdenkingsplaat voor Dirk de Boer en Piet de Boer.
Ik heb geen idee waarom die daar hangt en waarom ze een aparte plek hebben.
Het is extra opmerkelijk omdat de zoon resp kleinzoon van deze De Boers, Ad de Boer, op 27/3/12 tegen het Noordhollands Dagblad zegt dat de namen van Dirk en Piet de Boer op de stenen stonden die nu in een puinhoop op de grond liggen.
Hi,
I have been searching for some information about my father Jacob Wagenaar, and his 3 brothers Piet, Jan and Kees.
I know very little about my fathers life in Holland. He was born 14th October 1906 in a Town called St Pancras. He had 3 brothers and I know that 2 very killed in the war. I had heard that one of his brothers was killed trying to escape the germans after collecting weapons dropped by the british. When I came across your article I thought that maybe this could be my fathers brother – Piet Wagenaar.
Do you have any other information about Piet Wagenaar, or do you have any contacts for his family that I may be able to contact and find out if this man was my fathers brother. Any help would be great.
Thankyou in anticipation.
John Wagenaar
Hi John,
This story does mention Piet Wagenaar being killed by the Germans when trying to collect weapons that had been dropped by the British. However, it says Jacob Wagenaar was killed at the same time. At least, that’s how the story goes – the way it is told and retold on numerous websites.
Trying to find more information I discovered a different version that is presented as a correction:
De gebeurtenissen rond de Slag bij Rustenburg zijn niet geheel correct weergegeven. Het gebeurde niet na een dropping, want de dropping was niet doorgegaan. De vrachtauto met verzetsmensen (de transportploeg) was niet op de terugweg, maar was op weg naar de Wogmeer. Zij wisten niet dat de dropping niet doorging. De ‘Duitsers’ waren voornamelijk Nederlandse landwachters. Bij het vuurgevecht kwamen niet negen verzetsmensen om het leven, maar één, namelijk Gerard Veldman. Eén raakte gewond, Frans van der Zeijden. Hij werd op 17 november 1944 in Alkmaar gefusilleerd. De boerderij Houtlust werd pas de volgende dag door de Duitsers in brand gestoken. De andere slachtoffers van die dag werden daar doodgeschoten door Duitsers. Dat waren Piet de Boer, zijn vader Dirk de Boer, Johan de Jong, Floor Niele, Piet Wagenaar en Jan Walter.
Unfortunately ‘Wagenaar’ is a common name in Holland. Which is why a fast search with google brought no extra information.
Maybe the people who wrote the ‘correction’ can help you or at least point you in the right direction. The website looks like they know how to do research.
http://www.westfriesgenootschap.nl/archivering/ach_lieve_tijd_west-friesland/alt_wf_486.php
Here is how to get in touch
http://www.westfriesgenootschap.nl/genootschap/genootschap_contact.php
Good luck! I hope you manage to find some family members.
Jeanne
Beste mensen,
Kan iemand mij vertellen op welke dag precies (in mei 1945) de herbegrafenis van Gerard Veldman plaatsvond?
(Jan Walter heeft kort voor zijn dood voor mij een regenjas uit een beddelaken gemaakt.
Ontvangt mijn vriendelijke groet,
Charles Destrée.
Johannes Cornelis[Jan] de Reus
*10.11.1920 Alkmaar, Boekelerweg 1
+15.05.1945 Alkmaar, Ziekenhuis
Begraven r.k.kerkhof Zuidervaart 65, Zuidschermer, achter de r.k. S.Michaelskerk
Graf niet aanwezig, tenzij in het graf van zijn ouders:
Adrianus Johannes de Reus *24-06-1893 +16-02-1980 0351
en Maria Poland
Broer:Herman de Reus *23-12-1930 +08-03-1998 graf 0370
12.8.1935 wordt Herman[4 ½ jaar oud] aangereden door een peloton wielrijders op de kanaaldijk Zuidervaart bij zijn huis aan de Boekelerweg.
Opgenomen in St. Elisabethziekenhuis Alkmaar. In dit krantenbericht staat dat hij nog steeds buiten bewustzijn is.Zware Hersenschudding.
Zus: M.E. de Reus z.b. R.K. van Boekelerweg 1 naar Heerhugowaard
Tante Lies de Boer-de Reus, Dolemiet nr 2 Heerhugowaard; 91 jaar
Zus: 29.11.1943 om 19.00 uur Petronella Maria de Reus overleed na noodlottig ongeval, 16 jaar en 4 maanden. Uitvaartdienst Zuid-Schermer
[R.K. Zuidervaart].
Ouders: A.J. de Reus en M. de Reus-Poland en kinderen.
Boekelerweg F 1 Alkmaar.
Jan de Reus wordt genoemd op plaquette R.K. Lyceum Petrus Canisius Alkmaar
Krantenbericht: Jan de Reus: 1936 HBS Petrus Canisius Lyceum Alkmaar: bevorderd van 4 HBS naar 5 HBS
[met o.a. Gerard Broers *Alkmaar 1920].
Woonde aan de Boekelerweg nr.1 bij de Zuidervaart [Omval, Zuidschermer].
Zijn vriendin is getrouwd en woont in Amerika
Info Gen. Peters bidprentjes
Regionaal Archief Alkmaar De Vrije Alkmaarder 24.05.1945 p 2/6:
overleden Johannes de Reus, 24 jaar
Overlijdensacten en krantenberichten
Info “Ik was erbij” deel 2 Opmerkelijke verhalen enz. Uitgave Regionaal Archief Alkmaar/Alkmaarsche Courant.
Petra Baltus -de Reus, nichtje: 10 mei 1945 Stompetoren, defilé, wagen in Grootschermer, stengun van maat ging af.
Milt en longen geraakt.
Naar ziekenhuis Alkmaar. Welk? Overleden.
Werkte als kantoorbediende bij de Zuivelfabriek de Neerlandia in Stompetoren[Noordervaart]
Later Cono Zuivel en afgebroken….!
Jan de Groot, Bemmel: idem verhaal. 17 mei Uitvaartdienst in de RK Kerk Zuidschermer, begraven op kerkhof naast de kerk met militaire eer.
Betrokken bij schermutseling met de Moffen op de Brug Schermer-ringvaart bij Rustenburg, waarbij 13 verzetsmensen omkwamen. Boerderij De Boer aan de Zuidervaart in Zuidschermer
https://www.google.nl/maps/@52.633997,4.875549,3a,90y,121.75h,91.17t/data=!3m4!1e1!3m2!1sm7opj_hpSJnh4kZUVdq7mA!2e0!6m1!1e1?hl=nl Rustenburg Streetview
Monument bij de hervormde kerk van Stompetoren.
http://www.4en5mei.nl/herinneren/oorlogsmonumenten/monumenten_zoeken/oorlogsmonument/402
Het monument aan de Noordervaart in Stompetoren (gemeente Schermer) is opgericht ter nagedachtenis aan dertien verzetsmensen die bij de Slag van Rustenburg in de nacht van 10 op 11 oktober 1944 zijn omgekomen en aan alle medeburgers die tijdens de bezetting door oorlogshandelingen zijn omgekomen.
De namen van de dertien slachtoffers luiden:
Dirk de Boer Dz, Piet de Boer, Johannes de Jong, Piet Koning, Floor Niele,
Johannes de Reus [begraven RK Zuidschermer].
Siem Spierenburg,
Gerard Veldman [begraven RK St. Barbara Alkmaar],
Jacob Wagenaar, Piet Wagenaar, Jan Walter, Rein Witteveen en Frans van der Zeijden.
In de Tweede Wereldoorlog zijn bij de brug over de Schermerringvaart bij Rustenburg en op een boerderij van de familie De Boer aan de Zuidervaart te Zuidschermer dertien verzetsmensen omgekomen. De slachtoffers zijn door verraad in de val gelokt.
Onthulling
Het monument is onthuld in 1946 door prof. ir. W. Schermerhorn. In 1977 is het gedenkteken verplaatst naar de huidige locatie bij de N.H. kerk.
http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Oorlogsmonument_Stompetoren.jpg
http://www.bidprentjes-archief.nl/bidprentjes/100887/johannes-cornelis-de-reus
http://www.online-familieberichten.nl/zoeken.asp?sortpers=naam&tussenvoegsel=de&achternaam=reus&page=7&command=show&type=ovladv&char=R&view=zoek&name=&id=811227
https://www.wiewaswie.nl/personen-zoeken/zoeken/document/a2apersonid/168936228/srcid/32034714/oid/3
A.J. de Reus/Poland: huwelijk
Was mijn vader Peter Pouw 1919-1994 daarbij ook betrokken?
Gezien de aanwezigheid van een bidprentje voor Jan de Reus, nu bij het CBG wel.
Jan de Reus: zie acte overlijden gemeente Alkmaar: kantoorbediende in Alkmaar.
http://www.regionaalarchiefalkmaar.nl/collecties/genealogie/aktes/weergave/akte/layout/default/id/adcc1322-a6b4-4e96-a009-50313f39ea15
Jan de Reus werkte NIET bij de P.O.D. Kennemerstraatweg, waar Peter Pouw werkte.
23.5.2015: Petra Baltus-de Reus gebeld:
• Baltus G T C M
Westdijk 15/A, 1847LH Zuidschermer
o 072-5044230
o
o Zij is de dochter van Adriaan de Reus, broer van Jan de Reus.Hij leeft nog.
o Zijn zus Lies de Boer-de Reus woont in Heerhugowaard, Dolemiet 2, Raadstede. 91 jaar.
o Niet bellen, doof en neemt telefoon vaak niet aan.
o Over Jan en zijn broer Herman en zijn zus Petronella Maria [Nel] die verdronken is in de Zuidervaart[sperrtijd] werd niet gepraat. Als zij haar vader spreekt zal ze van mijn telefoontje gewag maken.
o Ik geef mijn telefoonnummer en e-mailadres.
o Het boekje ‘Ik was erbij’ kent zij niet. Het daarin gepubliceerde is vanuit de krant overgenomen.
Scherpenzeel, 16.09.2011/23.5.2015
Hans Pouw
Kamillelaan 87
3925 RH Scherpenzeel
hjpouwgunnink@planet.nl
telefoon 033 277 2599
Gerard Veldman, mijn oudoom, is herbegraven op 28 mei 1945 op de begraafplaats St. Barbara in Alkmaar
Ik heb Lev Schuring uit Stompetoren, later Monnickendam goed gekend en weet dat hij in die vrachtwagen zat die door de landwachten op de brug bij Rustenburg werd aangehouden. Ooit heb ik in een of ander militair magazine het verhaal over hem en zijn vrienden gelezen maar kan dat niet meer vinden.
Kunt u mij verder helpen?
Helaas weet ik niet meer dan ik hier heb vermeld en dan anderen hebben aangevuld.
heb ondertussen heb blad gevonden en veel namen kunnen achterhalen.
Het moet niet zijn Lev Schuring maar Lef Schuuring, Brood- en banketbakker, Noordervaart 72 Stompetoren.
Wie kan me nu nog helpen met het volgende: in de 50er jaren hebben Lef Schuuring en burgemeester Posch een auto-ongeluk gehad waarvoor Lef gestraft is….
Lef en Posch kenden elkaar goed vanuit de oorlog. Op 13 oktober 1955 was Lef betrokken bij een verkeersongeluk waarbij bij met een auto op de verkeerde weghelft terechtkwam in Alkmaar. Ik heb de veroordeling er op nagelezen. Jammer dat hier geen bijzonderheden van de auto werden genoemd. Het verhaal gaat namelijk dat niet Lef reed maar Posch en dat Lef de schuld op zich heeft genomen. Nogmaals, het zijn geruchten. Feit blijft dat Lef in het gevang heeft gezeten. Later heeft Posch Lef aan een baan in Monnickendam geholpen als sluiswachter bij het HHNK. Wie weet hier nog meer van?
Het verhaal over de Slag van / bij Rustenburg is te lezen in mijn boek ‘een Troeter vertelt’.
Weet je missch ook waar Lef is begraven? en ev ook Posch?
Burgemeester Jacob Posch (1900-1980) is volgens de site ”online begraafplaatsen”
begraven op de NH Begraafplaats van Stompetoren, Noordervaart 122.
Lef Schuuring heb ik niet kunnen traceren.
Bedankt voor je bijdrage, Joop Peeters
Ondergetekende is op 11 oktober 2022 aanwezig geweest bij de herdenking van de Slag bij Rustenburg in Stompetoren.
Daar heb ik van een nauw betrokkene het volgende gehoord over het verraad, wat het drama bij Rustenburg tot gevolg had.
In verband met de aanstaande wapendropping kwam een aantal verzetsmensen bijeen in een boerderij in de buurt. De gesprekken werden gehoord door de kinderen van de bewoners van de boerderij. Een van de zonen heeft hierover aan een schoolkameraad, wiens vader bij de Landwacht zat, iets verteld. Deze schoolkameraad wist hem de details te ontfutselen met de belofte dat hij een keer op de motorfiets mocht rijden, waar hij de beschikking over had.
De vader van deze schoolkameraad heeft de Duitsers ingelicht over de aanstaande dropping. De 10 oktober werden verschillende landwachters waargenomen, die via St. Pancras en Broek op Langedijk, richting Rustenburg trokken. Onder leiding van de Duitsers waren zij het die bij de brug bij Rustenburg post hebben gevat.
De zoon, die dit alles in gang heeft gezet, heeft op z’n sterfbed bekend dit op z’n geweten te hebben gehad.
Op de vraag van Jeanne “waarom een aparte herdenkingsplaat voor Dirk de Boer en Piet de Boer” heb ik als antwoord gekregen, dat zij beiden lid waren van deze kerk en hier ter kerke gingen.
Verder ben ik gaan zoeken hoe het zit met de personen die op het monument vermeld worden, maar niet betrokken waren bij de Slag bij Rustenburg: Piet Koning, Johannes de Reus, Siem Spierenburg en Rein Witteveen.
Piet Koning zou gedood zijn bij een 2e boerderij, die in brand gestoken is in de Schermer in april 1945. Zijn overlijdensakte heb ik niet kunnen vinden.
Johannes de Reus is, volgens de info van Hans Pouw (zie hierboven 24-5-2015) op 10 mei 1945 tijdens een defilé noodlottig getroffen doordat de stengun van z’n maat afving. Hij is begraven op het R.K. kerkhof Zuidervaart 65, Zuidschermer. Waarom hij ook op het monument staat is mij een raadsel, zowel hij als z’n ouders woonden, volgens z’n overlijdensakte in Alkmaar.
Van Siem Spierenburg kan ik niets vinden over zijn dood en/of betrokkenheid, ook geen overlijdensakte. Misschien weet iemand daar meer over?
Rein Witteveen blijkt op 13 april 1942 in Leusden gefusilleerd te zijn, nadat hij gearresteerd was, omdat hij behoorde tot de verzetsbeweging van de communist Henk Sneevliet. Na de oorlog is daarover nog een discussie ontstaan of hij als communist wel op het monument hoorde! Rein staat op het monument omdat hij in 1942 in Oterleek woonde.
Gert Gootjes
Bedankt voor je bijdrage, Gert.
Ik zal binnenkort zelf weer eens langs de begraafplaats gaan.
Wat een afschuwelijk verhaal over dat jongetje.
Ik heb nog wat verder onderzoek gedaan naar de personen die op het monument vermeld worden, maar niet betrokken waren bij de Slag bij Rustenburg:
Piet Koning is gefusilleerd in Limmen op 6 april 1945, als represaille voor hier in de nabijheid gepleegde aanslagen, dus niet bij een 2e boerderij, die in brand gestoken is in de Schermer in april 1945. Hij wordt vermeld op het herdenkingsmonument in Limmen. Piet woonde in Oterleek. Zijn overlijdensakte, zowel in Limmen als in Oterleek gevonden.
Johannes de Reus is op 10 mei 1945 tijdens een defilé in de Schermer noodlottig getroffen, doordat de stengun van z’n maat afging, zoals Hans Pouw hiervoor al meldde. Johannes werkte als kantoorbediende bij de Zuivelfabriek de Neerlandia Noordervaart Stompetoren, later Cono Zuivel, wat waarschijnlijk de reden is dat hij op het monument staat. Hij woonde volgens z’n overlijdensakte in Alkmaar, net als z’n ouders.
Rein Witteveen was drukker van het verzetsblad Spartacus is verraden en gearresteerd.
Opnieuw: dank je voor het uitzoeken.
Een mooi tribute aan de doden.. En allemachtig wat een ellende.
Hans Pouw, ik heb nog vragen over de Slag bij Rustenburg, maar je e-mailadres (b)lijkt niet meer te kloppen. Is contact via deze site mogelijk? Kun je een testmail sturen naar REIGER.ETGO#HETNET.NL (wijzig # in @ i.v.m. spam).
Als jullie contact met elkaar willen maken: het kan altijd via mij. Mijn email adres is jd@jeanne-doomen.net en ik kan berichten van jullie aan elkaar doorgeven. Met de juiste email-adressen
Hallo Jeanne, ik heb na 30 okt. niet meer op jouw site gekeken. Wel getracht via het e-mailadres van Hans Pauw contact met hem te zoeken. Echter niet gelukt. Misschien kun jij het proberen. Ondertussen heb ik verder nog het e.e.a. uitgezocht over de Slag bij Rustenburg met soms verrassend resultaat, met name over de landwachters. Als je daar nog belangstelling voor hebt, wil ik het je wel toesturen, maar dan per mail, want het is een heel verhaal. Geldt trouwens ook voor andere belangstellenden.
@Gert ik heb het ook geprobeerd op dat bekende email-adres van Hans Pauw en wacht nu af.
Zelf heb ik idd belangstelling voor het materiaal dat je nog hebt gevonden. Dus als je het me wil mailen: heel graag.